Πολιτισμός

Η κρήνη Rimondi - Οι κρήνες του Ρεθύμνου

Η κρήνη Rimondi Η κρήνη Rimondi ή Μεγάλη Βρύση κατά τον Ι. Δημακόπουλο ή Βρυσάκια κατά τους περισσότερους κατοίκους του Ρεθύμνου, βρίσκεται στη συμβολή της οδού Κ. Παλαιολόγου με την πλατεία Τίτου Πετυχάκη, στον Πλάτανο. Αποτελεί ένα από τα πιο λαμπρά

οικοδομήματα και παράλληλα από τα σπουδαιότερα κοινωφελή έργα της βενετικής περιόδου(φώτο 1).

Η Κρήνη, με τη μορφή που έχει σήμερα, κατασκευάστηκε το 1626 από το Ρέκτορα (Ενετό διοικητή) του Ρεθύμνου, Alvise Rimondi , απ' όπου και πήρε το όνομά της. Στη θέση της υπήρχε τουλάχιστον από το 1588 παλιότερη κρήνη, την οποία ο Rimondi ανακατασκεύασε μαζί με τρεις άλλες κρήνες στην πόλη του Ρεθύμνου, «χωρίς καμιά δαπάνη του δημοσίου» όπως γράφει ο ίδιος σε αναφορά του στις 10 Φεβρουαρίου 1626. Το έργο της κατασκευής ανέλαβε, πιθανότατα, Ρεθυμνιώτης τεχνίτης από την οικογένεια των Φραμπενέτων, ο οποίος είχε κατασκευάσει και την κρήνη Morosini (Λιοντάρια) στο Χάνδακα. Οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν, όπως και στα περισσότερα εξάλλου δημόσια κτήρια της εποχής, είναι ο γνωστός, μαλακός κατά την εξόρυξή του, πωρόλιθος της Αλφάς, που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιείται για τις αναστηλώσεις κτηρίων στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου.

Το alem στον πεσό της κρήνης Rimondi. Την περίοδο της τουρκοκρατίας, που οι κρήνες προτιμούνταν να είναι στεγασμένες, προστέθηκαν δύο τετραγωνικοί πεσσοί, μπροστά απ' την Κρήνη, στους οποίους πατούσαν τρία οξυκόρυφα τόξα. Πάνω σ' αυτά ακουμπούσε ο ημισφαιρικός θόλος. Ο ένας πεσσός σώζεται σήμερα, στον οποίο μάλιστα διακρίνεται ανάγλυφα ένα alem , (φώτο 2)τέμενος με μισοφέγγαρο, σύμβολο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τέτοια alem υπάρχουν δεξιά και αριστερά των παραστάδων της εξώπορτας του τούρκικου σχολείου καθώς και στην ξύλινη πόρτα του Ωδείου. Ο δεύτερος πεσσός κατεδαφίστηκε, μετά την κατάρρευση του θόλου, γιατί εμπόδιζε την κίνηση των τροχοφόρων.

Η πρόσοψη της Κρήνης αποτελείται από τέσσερις ραβδωτούς κιονίσκους, με κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα, που πατούν πάνω στο υπερυψωμένο επίπεδο τριών μικρών γουρνών που χρησίμευαν για το πότισμα των ζώων. Στο θριγκό, υπάρχει μία επιγραφή που διακρίνονται καθαρά οι λέξεις: LIBERALITATIS και FONTES . Οι τρεις κρουνοί του νερού, σκαλισμένοι πάνω στην πέτρα, έχουν την καταγωγή τους στον αρχαίο τύπο του κρουνού-λεοντοκεφαλής και η υποτιθέμενη χαίτη παίρνει τη μορφή βοστρύχων και φυλλωμάτων που συμπλέκονται μεταξύ τους. Πάνω απ' το μεσαίο κρουνό σχηματίζεται μια κόγχη, πάνω απ' την οποία βρίσκεται το στέμμα του κτήτορα της κρήνης, Alvise Rimondi . Οι αρμοί της τοιχοποιίας ξεχωρίζουν λόγω των λοξότμητων γωνιών των λίθων, όπως συμβαίνει και στη Λότζια. Τέλος, πίσω από την Κρήνη υπάρχει μια μικρής χωρητικότητας δεξαμενή, απ' την οποία διοχετευόταν το νερό στους τρεις κρουνούς.