Ο εμπορικός κόσμος της χώρας παρακολουθεί με αγωνία και μεγάλη λύπη την τρομακτική καταστροφή και τις συνέπειές της, που βιώνει ο φίλος λαός της Ιαπωνίας τις τελευταίες δυο εβδομάδες. Δυστυχώς, σε τέτοιες στιγμές διαπιστώνουμε τη γιγαντιαία δύναμη της φύσης και το πόσο "μικρός" μπορεί να αισθανθεί ο άνθρωπος όταν έρθει αντιμέτωπος με τέτοιες καταστάσεις. Έλληνες και Ιάπωνες συνδέονται με μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας, οι οποίοι έχουν σφυρηλατηθεί με το μεγάλο αριθμό τουριστών που επισκέπτονται την πατρίδα μας και τις άριστες οικονομικές και εμπορικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στις δύο χώρες. Γι’ αυτό το λόγο και η τραγωδία του ιαπωνικού λαού είναι για εμάς μία δυσάρεστη πηγή βαθιάς λύπης.
Η ΕΣΕΕ και οι Έλληνες έμποροι εκφράζουν την αμέριστη συμπαράστασή τους στον Ιαπωνικό λαό με την πίστη ότι θα εξακολουθήσει να επιδεικνύει το σθένος και την αποφασιστικότητα, που έχει επιδείξει και κατά το ιστορικό του παρελθόν, για την αντιμετώπιση της τρέχουσας, πάρα πολύ δύσκολης, κατάστασης. Επίσης, δηλώνουμε την απόλυτη εμπιστοσύνη μας στους ιαπωνικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς των εξαγώγιμων προϊόντων προς την Ελλάδα και ιδιαίτερα των τροφίμων.
Το ελληνικό εμπόριο θα σταθεί αλληλέγγυο στις προσπάθειες της Ιαπωνικής Κυβέρνησης και του Ιαπωνικού λαού. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΣΕΕ προτρέπει τις ελληνικές εμπορικές επιχειρήσεις να ερευνήσουν εκ νέου και να εξετάσουν τις δυνατότητες μεγαλύτερης και πιο αποτελεσματικής προσέγγισης και βελτίωσης των εμπορικών μας σχέσεων.
Στο πλαίσιο των φιλικών σχέσεων των δυο λαών και της μακροχρόνιας συνεργασίας, ιδιαίτερα στους τομείς της ναυτιλίας και του εμπορίου, η ΕΣΕΕ ζήτησε με σχετική επιστολή συνάντηση του προεδρείου της με τον Ιάπωνα Πρέσβη και τον επικεφαλής του Οικονομικού Τμήματος της Πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Yποθέσεων του Τόκυο, το διμερές εμπόριο μεταξύ Ιαπωνίας και Ελλάδας, ενώ κατά την τελευταία δεκαετία σημείωσε αξιόλογη αύξηση, δυστυχώς λόγω της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης της ιαπωνικής οικονομίας, παρουσίασε κάμψη το 2007 και το 2008, η οποία, όμως, έγινε αρκετά εντονότερη το 2009. Το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας-Ιαπωνίας όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν έντονα ελλειμματικό εις βάρος της χώρας μας. Ωστόσο, το 2009, εξαιτίας της κατακόρυφης πτώσης των ιαπωνικών εξαγωγών προς την Ελλάδα (μείωση 49,2%), το έλλειμμα αυτό μειώθηκε σημαντικά κατά 50%.
Πιο αναλυτικά, το 2009, λόγω της ύφεσης της ιαπωνικής οικονομίας, της παγκόσμιας μείωσης της καταναλωτικής ζήτησης και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης, ο όγκος εμπορίου των δύο κρατών μειώθηκε ακόμη περισσότερο κατά 49%. Αντίστοιχα, μειώθηκαν και οι ιαπωνικές εξαγωγές προς την Ελλάδα από 126 δις σε 64 δις Γιεν (=570 εκατ. ευρώ), δηλαδή κατά 49,2%, αλλά και οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ιαπωνία από 10,6 δις σε 5,6 δις Γιεν (=50 εκατ. ευρώ), δηλαδή κατά 47%. Η αναλογικά μικρότερη ποσοστιαία μείωση των ελληνικών εξαγωγών στην Ιαπωνία σε σχέση με τη μείωση των ιαπωνικών εξαγωγών στην Ελλάδα, είχε ως αποτέλεσμα την «πλασματική» βελτίωση κατά 49,3% του εμπορικού ελλείμματος της χώρας μας με την Ιαπωνία.
Γενικότερα, πάντως, η μεταξύ μας αναλογία εισαγωγών –εξαγωγών είναι 11 προς 1 και σε σχέση με το συνολικό όγκο του εξωτερικού εμπορίου της Ιαπωνίας, είναι σχεδόν αμελητέος (κυμαίνεται γύρω στο 1%) και δεν δικαιολογείται από τη δυναμική του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου και την ποιότητα των ελληνικών προϊόντων. Επιπλέον, για την εξαγωγή ελληνικών προϊόντων τροφίμων, περιθώρια υπάρχουν, παρά τον έντονο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες, κυρίως εάν αξιοποιήσουμε και εκμεταλλευτούμε την υψηλή ποιότητά τους, που επίσης πληρούν και τα υψηλά επίπεδα ασφάλειας. Στα ελληνικά προϊόντα τροφίμων που θα μπορούσαν να έχουν επιτυχή πορεία στην ιαπωνική αγορά συμπεριλαμβάνονται τα κατεψυγμένα λαχανικά (καλαμπόκι, αρακάς, φασολάκια, κ.λπ.), ελαιόλαδο, βρώσιμες ελιές, γαλακτοκομικά, κονσερβοποιημένα τρόφιμα (ροδάκινα, έτοιμα γεύματα), διάφορα βιολογικά προϊόντα, μέλι, καθώς και εξειδικευμένα και μοναδικά στον κόσμο ελληνικά προϊόντα, όπως μαστίχα Χίου, κρόκος Κοζάνης και αυγοτάραχο Μεσολογγίου.
Στα κυριότερα ιαπωνικά προϊόντα που εισάγονται στην Ελλάδα συμπεριλαμβάνονται τα αυτοκίνητα, τα πλοία, προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, μηχανολογικός εξοπλισμός, λέβητες, ηλεκτρονικές συσκευές, φωτοτυπικά μηχανήματα, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, καλλυντικά και φαρμακευτικά προϊόντα. Τα τρόφιμα που εισάγονται ετησίως από την Ιαπωνία είναι μόνο 160 τόνοι, αξίας περίπου 1 εκατ. ευρώ και περιορίζονται σε σνακ, ξηρούς καρπούς, κονσέρβες φρούτων, σάλτσα σόγιας, ρύζι, ποτά, συμπυκνώματα πρωτεϊνών και ζωοτροφές.
Τα κυριότερα ελληνικά προϊόντα στην ιαπωνική αγορά είναι τα ακόλουθα:
Ø Οι εξαγωγές Ελληνικού ελαιολάδου στην Ιαπωνία παρουσιάζουν σταθερή αυξητική τάση μέχρι και το 2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης, περίπου 16%. Ωστόσο, για το 2008, το ελληνικό ελαιόλαδο κατείχε μόνο το 1,52% της ιαπωνικής αγοράς (ήταν στην τέταρτη θέση μετά το ιταλικό 56,89%, το ισπανικό 34,50% και το τουρκικό 5,67%). Οι εισαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στην Ιαπωνία για το 2009 σημείωσαν μείωση κατά 20,8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (ποσοστό μικρότερο της συνολικής μείωσης των ιαπωνικών εισαγωγών ελαιολάδου), κρατήθηκαν όμως σε επίπεδα ανώτερα του 2006. Την ίδια μείωση (20,8%) υπέστησαν και οι εισαγωγές ιταλικού ελαιολάδου, ενώ οι εισαγωγές ισπανικού μειώθηκαν περισσότερο (22,6%) και του τουρκικού ελαιολάδου κατά 38,4%. Διαπιστώνουμε, δηλαδή, ότι ενώ μειώθηκαν οι εισαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στην Ιαπωνία, η μείωση αυτή ήταν αναλογικά μικρότερη όλων των ανταγωνιστών μας, και επιπλέον, καταφέραμε να αυξήσουμε το μερίδιό μας στην ιαπωνική αγορά γεγονός που εξηγείται κυρίως από την ποιοτική ανωτερότητα του ελληνικού ελαιολάδου, παρά την κατά περίπου 30% υψηλότερη μέση τιμή.
Ø Τα παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων (ντοματοπολτός, ντομάτες παρασκευασμένες ή διατηρημένες, ροδάκινα σε κονσέρβα) έχουν αναδειχθεί διαχρονικά ως τα σημαντικότερα ελληνικά προϊόντα στην ιαπωνική αγορά, με σταθερά αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, με συνολική αξία εξαγωγών 564 εκατ. Γιεν για το 2009, τα φρούτα σε κονσέρβα (ροδάκινα και μίγματα άλλων φρούτων) κατέχουν τη μερίδα του λέοντος της συγκεκριμένης κατηγορίας τροφίμων (ποσοστό 81,8%), αφήνοντας στη δεύτερη θέση με πολύ μικρότερο ποσοστό (14,6%) τα παρασκευάσματα ντομάτας. Σημειώνουμε, όμως, ότι η αγορά ντοματοπολτού και παρασκευασμάτων ντομάτας στην Ιαπωνία ελέγχεται από την Ιταλία, η οποία κατέχει μερίδιο πάνω από 43% στις συνολικές εισαγωγές που πραγματοποιεί η Ιαπωνία. Η Ελλάδα κατέχει μόνο το 0,4% της ιαπωνικής αγοράς της συγκεκριμένης κατηγορίας TARIC 2002.
Ø Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ελληνικές εξαγωγές ιχθύων και μαλακοστράκων. Οι εξαγωγές μας νωπών, διατηρημένων με ελαφρά ψύξη, αλλά και κατεψυγμένων ιχθύων, καθώς και μαλακίων, βρίσκονται από πλευράς αξίας στην κορυφή της κατάταξης των σημαντικότερων εξαγόμενων προϊόντων μας στην Ιαπωνία. Πάντως, για το 2009 η αξία των ελληνικών εξαγωγών της κατηγορίας αυτής ανήλθε σε 1,45 δις Γιεν (2,3% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών στην Ιαπωνία).
Ø Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζουν λόγω συνεχούς θετικού ρυθμού αύξησης των εξαγωγών τους τα προϊόντα (α) πλαστικά, (β) κατασκευές από αλουμίνιο και (γ) συνθετικά υφάσματα.
Ø Οι εξαγωγές ξηρών καρπών συρρικνώθηκαν, λόγω της κακής εικόνας της χώρας μας στην αγορά αυτή, αφού το 2004 κατασχέθηκαν φορτία με “αφαλατοξύνη”.
Ø Τέλος, η αγορά καλλυντικών παρουσιάζει ενδιαφέρον, αν και οι έντονες διακυμάνσεις για κάθε έτος δεν επιτρέπουν συμπεράσματα. Ωστόσο, η απελευθέρωση της αγοράς θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για την ελληνική βιομηχανία καλλυντικών, ειδικά στον τομέα των φυσικών καλλυντικών.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΣΕΕ ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΡΚΙΔΗ
«Τα εμπορικοοικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ιαπωνίας μπορούν και πρέπει να ενισχυθούν και αυτό θα επιδιώξουμε στoπλαίσιο μιας εποικοδομητικής συνάντησής μας με τους επιτελείς της Ιαπωνικής Πρεσβείας, μεταφέροντάς τους το θαυμασμό μας και το μήνυμα των Ελλήνων εμπόρων, ότι οι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται.
Η Ιαπωνία έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως με ΑΕΠ 5,5 τρις ευρώ και βασίζεται αποκλειστικά στην εξαγωγική οικονομία και το εμπόριο, αφού κατέχει μεγάλα ποσοστά παγκοσμίως στις πωλήσεις υψηλής τεχνολογίας, ηλεκτρονικού υλικού και εξαρτημάτων σε μικροεπεξεργαστές και υπολογιστές. Η Ιαπωνία κατέχει Αμερικανικά και Ευρωπαϊκά ομόλογα αξίας πολλών δις και έχει επενδύσει 13 τρις στο εξωτερικό, ενώ 7 τρις ξένα κεφάλαια έχουν επενδυθεί στην Ιαπωνία. Οι επιπτώσεις από τη βιβλική καταστροφή μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα καθώς και αύξηση της τιμής του πετρελαίου, αφού η ενεργοβόρος βαριά βιομηχανία θα αντικαταστήσει την πυρηνική ενέργεια με πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Εάν η σημερινή κατάσταση στην Ιαπωνία διατηρηθεί με την ίδια ένταση, δυστυχώς, μπορεί να προκαλέσει μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση».