Το Ευρωπαϊκό Έργο LIFE «Στρατηγικές για τη βελτίωση και προστασία των εδαφών από τη διάθεση αποβλήτων ελαιοτριβείων στη Μεσόγειο” (ακρωνύμιο PROSODOL) με κύριο στόχο την ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνολογιών για την προστασία, βελτίωση και αποκατάσταση εδαφών, τα οποία δέχονται επιβάρυνση από τη διάθεση αποβλήτων ελαιοτριβείων, διοργανώνει ημερίδα στο Ρέθυμνο την Τετάρτη 18 Μαΐου 2011 στις 6:00 το απόγευμα στο Σπίτι του Πολιτισμού. Η ημερίδα διοργανώνεται σε συνεργασία και με τη συνεισφορά και υποστήριξη του Δήμου Ρεθύμνου και της ΕΑΣ Ρεθύμνου και η είσοδος είναι ελεύθερη.
Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα ρύπανσης στις ελαιοκομικές περιοχές αλλά και ένα σημαντικό πρόβλημα προς επίλυση για τη γεωργική βιομηχανία. Ο κυριότεροι λόγοι είναι η μεγάλη παραγωγή αποβλήτων μέσα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, τα φυσικο-χημικά χαρακτηριστικά των αποβλήτων, κάποια από το οποία μπορούν να προκαλέσουν σημαντική επιβάρυνση στους αποδέκτες που διατίθενται, το ιδιαίτερα υψηλό οργανικό φορτίο τους και η μεγάλη συγκέντρωση πολυφαινολικών ενώσεων που περιέχουν. Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων περιέχουν επίσης πολλά ανόργανα συστατικά, όπως ενώσεις του αζώτου και του φωσφόρου, νάτριο, κάλιο, σίδηρο, κ.α. Αν και τα ανόργανα αυτά συστατικά δεν είναι τοξικά, εν τούτοις η μεγάλη συγκέντρωσή τους και η συνεχόμενη επί μακρόν διάθεσή τους μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο περιβάλλον.
Η μελέτη του κινδύνου που απειλεί τα εδάφη αλλά και τα υδατικά συστήματα στις περιοχές διάθεσης αποβλήτων ελαιοτριβείων αποτελεί μία από τις σημαντικές δράσεις του έργου PROSODOL, η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη και εφαρμογή κατάλληλης τεχνολογίας για την προστασία και τη βελτίωσή τους. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκε μία πιλοτική περιοχή στο νομό Ρεθύμνου στην οποία υπάρχουν ενεργά και ανενεργά ελαιοτριβεία και πραγματοποιήθηκαν σε αυτήν έξι δειγματοληψίες εδαφών και πολλές, ανά δίμηνο, δειγματοληψίες υδάτων. Συλλέχθηκαν περισσότερα από 500 εδαφικά δείγματα και εκτελέστηκαν περισσότερες από 16.000 χημικές αναλύσεις. Τα αποτελέσματα των εδαφικών αναλύσεων κατέδειξαν ότι υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις φυσικοχημικές ιδιότητες των εδαφών, κάποιες εκ των οποίων φαίνεται ότι είναι μη αντιστρεπτές, καθώς επιβάρυνση του εδάφους καταγράφηκε και στις ανενεργές περιοχές διάθεσης, η λειτουργία των οποίων έχει διακοπεί για αρκετά χρόνια.
Στην περιοχή μελέτης του έργου και σε ακτίνα περίπου 10 km από τις εξατμισοδεξαμενές συλλέγονται συνεχώς δείγματα νερών από πηγές, ρυάκια, ρέματα, σωλήνες άρδευσης καθώς και πηγάδια που δεν χρησιμοποιούνται πλέον για άντληση πόσιμου νερού ή άρδευση. Οι δειγματοληψίες είναι σε εξέλιξη από τον Μάιο 2009, λαμβάνουν χώρα κάθε δύο μήνες και θα διαρκέσουν μέχρι το τέλος του έργου ώστε να προσδιοριστούν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια οι πιθανές επιπτώσεις στα υδατικά συστήματα της διάθεσης υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων σε εξατμισοδεξαμενές. Στα δείγματα που συλλέγονται προσδιορίζονται περισσότερες από δέκα χημικές παράμετροι. Με βάση τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα τα δείγματα των νερών χαρακτηρίζονται γενικά από αρκετά καλή ποιότητα και αποδεικνύουν ότι ο κίνδυνος ρύπανσης των υπόγειων υδάτων της περιοχής μελέτης είναι μικρός λόγω κυρίως του τύπου του εδάφους, της παρουσίας ασβεστολίθων σε μικρό βάθος και του σχετικά μεγάλου βάθους του υδροφόρου ορίζοντα. Επίσης, ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία θεωρείται εξαιρετικά χαμηλός.
Εκτός από τα παραπάνω συμπεράσματα, το έργο PROSODOL προχώρησε στην εφαρμογή μεθόδων αποκατάστασης της ποιότητας εδάφους, την ανάπτυξη χαμηλού κόστους μεθόδων προ-επεξεργασίας των αποβλήτων καθώς και στην ανάπτυξη ενός λογισμικού παρακολούθησης της ποιότητας του εδάφους το οποίο μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί τόσο από τους ιδιοκτήτες των περιοχών διάθεσης αποβλήτων, όσο και από τις τοπικές αρχές.
Τα αποτελέσματα αυτά και περισσότερες ακόμα πληροφορίες και δεδομένα θα παρουσιαστούν από τις ερευνητικές ομάδες του έργου, οι οποίες ανήκουν στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών καθώς και σε έναν Ιταλικό και έναν Ισπανικό επιστημονικό φορέα, στην ημερίδα που διοργανώνεται στο Ρέθυμνο.
Στη διοργάνωση συνεργάζονται επίσης και παρουσιάζουν πληροφορίες δύο ακόμα Έργα LIFE , το OLEICO “Εναλλακτικές τεχνολογίες επεξεργασίας αποβλήτων ελαιοτριβείων” και το INFOIL “Προώθηση αειφόρων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης με παράδειγμα το ελαιόλαδο”.